Rękojmia a gwarancja – prawa konsumenta

Prowadzenie sklepu internetowego wiąże się z szeregiem różnych obowiązków. Trzeba oczywiście odpowiednio rozliczać się z organami podatkowymi. Ważne jest też jednak, aby przestrzegać wszystkich praw konsumentów. Mogą oni między innymi zwracać zakupiony towar w ciągu 14 dni. Jednak klient jest także zabezpieczony przez prawo, przed konsekwencjami kupna wadliwego towaru. Pojęciami, które określają takie zabezpieczenie są rękojmia i gwarancja. Często mylone ze sobą albo używane zamiennie. Jednak niezależnie od tego, czy jest się sprzedawcą, czy też kupującym, warto wiedzieć jakie prawa dają i z jakimi konsekwencjami dla drugiej strony wiąże się korzystanie z tych praw.

Podstawa prawna

Oba terminy zostały opisane w kodeksie cywilnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). O rękojmi mówi artykuł 446-472 natomiast o gwarancji 577-582. Gwarancję i rękojmię rozpatruje się przede wszystkim pod względem podmiotu odpowiedzialnego za towar. Za rękojmie odpowiada z mocy prawa sprzedawca, w przypadku sprzedaży wadliwego towaru. Natomiast jeśli chodzi o gwarancję, to wystawia ją producent.

Rękojmia – czego dotyczy?

Za rękojmie odpowiedzialny zgodnie z ustawą jest sprzedawca towaru. Powołując się na rękojmie, towar można zwrócić z dwóch powodów. Jeśli ma on wady fizyczne lub prawne. Wadą fizyczną jest niezgodność towaru z umową. Może to oznaczać szereg różnych ubytków produktu. Jest to sytuacja, w której między innymi:

  1. Przedmiot nie ma właściwości, które tego rodzaju rzecz powinna mieć. Przykładem może być telewizor z dekoderem, który nie łapie sygnału albo naczynie, które miało wytrzymywać pewnego rodzaju temperatury, a jednak pęka.
  2. Przedmiot został sprzedany niekompletny. Może to być brak ładowarki w telefonie, kiedy sprzedawca zobowiązał się, że ona tam jest.
  3. Przedmiot nie działa tak, jak zapewniał sprzedawca. Może to być na przykład oczyszczacz powietrza, który w żaden sposób go nie oczyszcza, albo też sprzęt medyczny, który miał mieć działanie lecznicze, a go nie ma.
  4. Nie nadaje się do celów, do których został stworzony. Wodoodporna kamera psuje się pod wodą lub zegarek, z którym można było nurkować na głębokość 30 metrów, zepsuł się już na 20 m.

To wszystko wady fizyczne towaru. Wady prawne to zupełnie coś innego. Nie mają one żadnego związku z funkcjonowaniem towaru tylko jego stanem prawnym. Należą do nich wymienione poniżej sytuacje.

  1. Kiedy towar jest własnością osoby trzeciej i został niezgodnie z prawem sprzedany.
  2. Ma do niego np. prawo pierwokupu osoba trzecia.
  3. Jakiś organ ograniczył możliwość rozporządzana danym towarem, może to być sytuacja, kiedy służy on jako materiał dowodowy lub jest obciążony w postępowaniu upadłościowym.

Czego może żądać konsument?

Konsument w przypadku wykrycia wady produktu może żądać różnych sposobów rozwiązania tej sytuacji. Należy do nich: wymian towaru na nowy, naprawa towaru, obniżenie lub odstąpienie od umowy. Sprzedawca nie zawsze musi zgadzać się wybrane przez konsumenta rozwiązanie. Wszystko rozwiązywane jest w oparciu o konkretny przypadek. Bardzo ważny więc będzie na przykład charakter wady, to czy towar był już kiedyś reklamowany, ale też sama łatwość wymiany lub naprawy towaru.  Szczególnie w przypadku żądania wymiany i naprawy przedsiębiorca ma duże pole do decydowania o rozwiązaniu tego sporu. Są sytuacje, kiedy naprawa jest nie możliwa, nie ma części zamiennych lub wystąpią inne okoliczności związane z sytuacją rynkową. Podobnie może być w przypadku wymiany na nowy. Przedmiot może nie być produkowany lub może nie dać się po prostu kupić już nowych tego typu produktów. Jeśli wykonanie, któreś z powyższych wiązałoby się ze zbyt dużymi kosztami, nie wprost proporcjonalnymi do wartości towaru, to sprzedawca również może odmówić w takiej sytuacji. Oczywiście w sytuacji odmowy żądania przedsiębiorca powinien zaproponować inne, które usatysfakcjonuje klienta. Odstąpienie od umowy może być wykonane na żądanie konsumenta, kiedy wada towaru jest bardzo istotna, czyli uniemożliwia korzystanie z niego. W przypadku żądania obniżenia ceny, klient powinien określić, o jaką kwotę ma ona być obniżona.

Okres rękojmi

Okres, przez jaki obowiązuje prawo do rękojmi to 2 lata, czyli jeśli właśnie w ciągu takiego czasu konsument wykryje wadę towaru, może zwrócić się do sklepu z żądaniem jego naprawy, wymiany itp. W ciągu pierwszego roku łatwiej, jeśli chodzi o całą procedurę, będzie miał klient. Gdyż to właśnie w tym okresie istnieje domniemanie, że wada produktu istniała już w momencie jego nabycia. To sprzedawca musiałby udowodnić, że jest inaczej. Po roku wygląda to odwrotnie i to klient musi udowodnić, że na przykład materiały użyte do produkcji jakiegoś przedmiotu były wadliwe.

Dowód sprzedaży

Aby ubiegać się o rozpatrzenie rękojmi, trzeba posiadać tak zwany dowód zakupu. Może to być paragon lub faktura. Jeśli płaciło się kartą, za taki dowód może służyć także wyciąg z karty płatniczej. Właśnie dlatego tak ważne jest przechowywanie tego typu dokumentów przez konsumentów. W przypadku ich braku trudno będzie uwodnić, że kupiło się produkt właśnie w tym konkretnym sklepie. Oczywiście sprzedawca może wykazać się dobrą wolą i na własną rękę poszukać w rejestrze sprzedaży takiej transakcji. Jednak nie ma obowiązku tego robić, dlatego zdecydowanie lepiej jest, jeśli posiada się takowy dowód.

Zwolnienie z rękojmi

Rękojmia nie zawsze obowiązuje. W przypadku sytuacji, kiedy kupujący wiedział o wadzie, nie ma on prawa do rękojmi z tego tytułu. Nie są to wcale przypadki rzadkie. Często na różnego rodzaju wyprzedażach, sprzedaje się produkty w jakiś sposób uszkodzone lub wadliwe. Oczywiście wiążę się to z ich niższą ceną. Logicznym więc wydaje się, że jeśli kupuje się towar z pełną świadomością jego wad, nie można żądać ich naprawienia.

Gwarancja

Jest to zapewnienie producenta, całkowicie niezależne od sprzedawcy i obowiązującej go według prawa rękojmi. Gwarancja potwierdzona jest pisemnym dokumentem, w którym określony są wszystkie warunki, w jakich ona obowiązuje. Okres obowiązywania gwarancji zależy wyłącznie od producenta i jego strategii związanej z oferowanym produktem. Najczęściej są to dwa lata, jednak niektórzy decydują się na gwarancję dożywotnią. Wszystko to oczywiście po to, aby, zachęcić klientów do kupna. Gwarancja to często wygodny sposób na zwrócenie wadliwego towaru z kilku powodów. Dociera się bezpośrednio do producenta, a procedury są jasno określone w warunkach gwarancji.

Gwarancja i rękojmia – różnice

Terminy te nie oznaczają tego samego prawa konsumenta. Przede wszystkim rękojmia jest bardzo szczegółowo regulowana przez prawo i obowiązuje sprzedawcę, nie producenta. Oczywiście może to być jeden i ten sam podmiot, ale w przypadku zakupów w sklepach nieczęsto tak bywa. Rękojmia obowiązuje przez 2 lata, gwarancja przez taki okres, jaki ustali producent. Wada z tytułu rękojmi to też taka, która powstała jeszcze przed sprzedażą produktu, tylko po prostu nie była wtedy jeszcze ujawniona. Jeśli chodzi o sam termin rozpatrzenia reklamacji to w przypadku rękojmi, sprzedawca ma 14 dni na to. Jeśli nie poinformuje klienta w tym czasie, reklamacje uznaje się za uznaną. W przypadku gwarancji wszystkie procedury opisane są w jej warunkach. Obecnie możliwe jest także tak zwane przedłużenie gwarancji, za dodatkową opłatą. Tutaj też obowiązują ustalenia, których udzielił ten, który takie przedłużenie oferuje.

Przeczytaj także:

Potrzebujesz pomocy w stworzeniu sklepu internetowego do sprzedaży hurtowej lub detalicznej?
Potrzebujesz profesjonalnego doradztwa przy uruchomieniu platformy do sprzedaży hurtowej?
Umów bezpłatną konsultację